19 sep PRIVACY, PROBLEEM OF ZEGEN?

Wij begeleiden zeven gemeenten bij de implementatie van het  privacybeleid. Tijdens voorlichtingsbijeenkomsten en workshops  spreek ik veel mensen  die de privacywetgeving als lastig ervaren en ook iets dat haaks staat op de gedachte van de decentralisatie. Niets is minder waar, privacy is juist behulpzaam bij het realiseren van de doelen in het sociale domein.

Gemeenten zitten vrijwel uitsluitend in de stand van het beheersen van de uitgaven en dat is op zich heel begrijpelijk. Echter, het hogere doel is het realiseren zelfredzame burgers, zoals dat ook in de Wmo staat beschreven. Bij het versterken van de zelfredzaamheid praten we l met de burger en niet over de burger en daar zit vooral het venijn. Gemeenten willen te graag allerlei informatie koppelen vanuit de jeugd, participatie –en andere wetten om daarmee een aanvraag beter te kunnen beoordelen. Betrek de burger bij de aanvraag, investeer in het vertrouwen en werk daarmee aan echte zelfredzaamheid, hiervoor is koppeling van informatie echt niet noodzakelijk en overigens ook niet zomaar toegestaan. Hieronder een actuele ontwikkeling m.b.t.  privacy in China:

“De Chinese regering is bezig een landelijk ‘Sociaal Krediet Systeem’ in te voeren waarbij aan iedere burger een score voor zijn gedrag wordt toegekend. Die wordt berekend op basis van diverse criteria: van iemands financiële kredietwaardigheid en eventuele strafblad tot zijn op sociale media geventileerde meningen. Vanaf 2020 moeten alle volwassen burgers naast hun identiteitskaart over zo’n ‘kredietcode’ beschikken” (Volkskrant 25 april 2015).

Hiermee gaat China als overheid op dezelfde wijze om met data zoals Google dat bijvoorbeeld doet, maar dan voor politieke en maatschappelijke doeleinden. Hiermee kom ik om het tweede punt waarmee gemeenten zich kunnen onderscheiden, namelijk het creëren van meer vertrouwen van de burger in de overheid. Dit is een cruciaal bestanddeel bij het duurzaam inrichten van de decentralisatie. Nu al krijgen we signalen dat de Wmo-consulent met argusogen wordt bekeken door de burger. We moeten binnen de Wmo niet vervallen tot een indicatiefabriek en een sanctie en controle orgaan.

Daarnaast zijn er nog andere negatieve prikkels om de privacy op orde te brengen. Belangrijke risico’s daarbij zijn onder andere:

• Imago schade op het moment dat de gemeente negatief in de krant komt;
• Politiek bestuurlijke risico’s doordat klachten en incidenten tot politieke spanningen tussen college en raad kunnen leiden
• Financiële risico’s doordat de boetes die het college bescherming persoonsgegevens binnen kort bij datalekken kunnen oplopen tot 810 duizend euro